هوش مصنوعی
هنر هوش مصنوعی: مسیر خلاقیت یا فاصله قانونی؟
مقدمه: زیبایی آفرینش و ابهام منزلت
فراتر از ظاهر شگفت‌انگیز و تنوع فنی، هوش مصنوعی هنر با سوالات حقوقی بی precedent همراه شده است. آیا تصاویر تولیدی از چنین نظامی مغلق سیستم می‌توانند حوزه‌های فکری بیاید؟ وقتی هوش مصنوعی ها با استفاده از اثرات هنرمندان قدیمی اثرات جدیدی ایجاد می‌کنند حقوق میراث جذاب چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سوالات در مراکز تصمیم‌گیری حقوقی، فرهنگی و فنی جهان مطرح شده و حوزه کلیدی «هوش مصنوعی هنر» را به مرکز جنجال تبدیل کرده است. این مطلب در پی کشف الگوهای حقوقی ناواضح و پیشنهاد راهکارهای عملی است.
چرا هوش مصنوعی هنر باعث هرج‌ومرج در حوزه قضایی شده؟
منشأ ۴ تحول
هوش مصنوعی هنر دارای چهار منشا قانونی اصلی است:
- عدم وجود قوانین مخصوص برای بازشناسی حقوق مالکیت اثرات AI
- تداخل در تعیین منبع اصلی الهام بخش تصاویر
- دسترسی بدون محدودیت به بانک‌های اطلاعاتی آثار هنری
- تولید جمعی از آثار به طور انبوه بدون نظارت
داده‌های جهانی
بر اساس گزارش سازمان جهانی حق انحصاری (WIPO) در سال ۲۰۲۳، بیش از ۶۰ درصد از آثار هوش مصنوعی قبل از انتشار به صورت غیرقانونی با استفاده از آثار هنری ناناشناس تولید شده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که هوش مصنوعی هنر سیستمی بدون مرز است که قوانین کلاسیکی اطلاق نیست.
زنگ خطر حقوق مالکیت معنوی
سودای بازشناسی حقوق
هنرمندان آمریکایی در دعواهای متعددی علیه شرکت Stable Diffusion اقدام به شکایت کردند، زیرا مدل‌های هوش مصنوعی بدون اجازه‌شان از آثارشان استفاده کرده بودند. این نمونه‌ها به قبل از انتشار شده و ثابت می‌کنند که قوانین سنتی نمی‌توانند جلوی هوش مصنوعی هنر را بگیرند.
معیارهای دادگاه‌های جدید
- آیا انسان بعد کمال دخالت در خلقت تصاویر AI قابل بازشناسی دارد؟
- جمعیت از ابتکارات چه ضمانتی می‌تواند داشته باشند؟
- آیا آموزش مدل‌های هوش مصنوعی با استناد به آثار ناسلب مجاز است؟
مغز آلانس در استفاده تجاری از هوش مصنوعی هنر
سوالات کسب و کار
برند پوشاکی Zalando در سال ۲۰۲۲ سری لباس‌هایی مبتنی بر طراحی‌های تلقی شده از تولید هوش مصنوعی راه‌اندازی کرد. اما استفاده از طرح‌های غیرقابل تعقیب آثار هنری مخاطره‌های تبلیغی و حقوقی جدی به همراه داشت. هوش مصنوعی هنر در فضای تجاری نظارتی است که بیشترین ارزش را بدون مجوز ایجاد کند.
راهکارهای تعالی میان مخترعان و سازمان
راهنمای ۵ مرحله برای هنرمندان
- ثبت اولیه تمام آثار با استفاده از نظام رمزی بلاک‌چین
- استفاده از لایسانس‌های بسته‌ای نظیر RIA (Rights in Art) برای اجازه‌نامه
- .Apply فیلترهای ضد کپی برای بانک‌های تصویری
- همکاری با دولت‌ها برای طراحی قوانین خطب هوش مصنوعی هنر
- ایجاد مکانیسم تعادلی برای اشتراک داده با AI
فراموش نشود
در دو کشور کانادا و آلمان، طرح‌های آزمایشی ایجاد شده‌اند که هنرمندان را برای استفاده از کارهایشان در داده‌های AI تعوض مالی می‌کنند. چنین سازوکارهایی می‌توانند الگویی برای جمع‌آوری خنثی‌سازی خطرات باشند.
چشم‌انداز آینده: میان آفتن برجسته یا مصالحه
با وجود افزایش فعالیت هوش مصنوعی هنر به اندازه ۲۰۰ درصدی در سه سال گذشته، اجماع جهانی بر روی چگونگی تنظیم‌ونظار مدل‌ها نمی‌تواند نادیده گرفته شود. کانادا هم‌اکنون در حال آزمایش سیستمی است که تمام آثار هوش مصنوعی را دارای دما باشد تا قابل شناسایی و نظار باشد. این اقدام‌ها می‌توانند مدل اولیه برای رونق آینده باشد.
نتیجه‌گیری: وقت اقدام است
هنر هوش مصنوعی فرصت‌ها و تهدیدات زیادی را فکر می‌کند. سه ضربه اصلی در تمدن هوش مصنوعی هنری وجود دارد: مقدار مجوزهای سلب‌نشده، انتقاد از ساخت‌وپردازهای تولید، و تفاوت‌های فرهنگی در درک از آفریدگاری. حالا، زمان آن است که دولت‌ها، هنرمندان، و توسعه‌دهندگان AI به صورت مشترک چارچوب‌های حقوقی به‌روزی را برای مقابله با پیچیدگی‌های این مقوله ایجاد کنند. به خصوص آنکه هوش مصنوعی هنر هم علیه منزلت و هم به نفع خلاقیت فردی و جمعی عمل کنند.