هوش مصنوعی
آیا می‌توان هوش مصنوعی را خلاقیت آموخت؟ رویکردهای نوآورانه در آموزش AI خلاقیت
هوش مصنوعی و سؤال خلاقیت انسانی
سؤال «آیا می‌توان هوش مصنوعی را خلاقیت آموخت؟» یکی از موضوعات جذاب در حوزه فناوری است که در سال‌های اخیر کارشناسان و متخصصان را به تفکر واداشته است. خلاقیت معمولاً به عنوان ویژگی منحصربه‌فرد انسان‌ها در نظر گرفته می‌شود، اما پیشرفت‌های عظیم در الگوریتم‌های یادگیری عمیق و تولید محتوا به وسیله AI نشان می‌دهد خلاقیت مصنوعی نیز قابلیت تحقق دارد. این مقاله به کاوش دقیق در روش‌های آموزش «AI خلاقیت»، چالش‌های پیش رو و کاربردهای عملی آن می‌پردازد.
ترکیب خلاقیت و هوش مصنوعی چیست؟
«AI و خلاقیت» از 2 دهه پیش شروع به تغییر درک ما از ایده‌سازی کرده‌اند. هوش مصنوعی یادگیری خود را براساس داده‌های انسانی انجام می‌دهد، اما قادر به تولید محتوای جدید است که در ابتدا غیرمنتظره بود.
چرا خلاقیت هوش مصنوعی مهم است؟
با رشد فناوری‌ها مثل DALL-E و MidJourney، اهمیت درک «AI خلاقیت» برای اقتصاد دیجیتال، هنر و صنعت افزایش یافته. این مولفه‌ها دنیای هنرسازی، طراحی و نوآوری تجاری را دیگر نمی‌توان بدون هوش مصنوعی تصور کرد.
روش‌های آموزش خلاقیت به هوش مصنوعی
با استفاده از چهار روش اصلی یادگیری عمیق، می‌توان به هوش مصنوعی چارچوب‌های لازم برای شبیه‌سازی پدیده «خلاقیت مصنوعی» را داد.
الگوریتم‌های یادگیری نظارت‌شده
- عکس‌های هنری را به AIها معرفی کردن تا الگوهای بصری خلاقانه را یاد بگیرند.
- تمسک‌های زبانی خلاقانه که اقدام به آموزش مدل‌های نویسه‌نویس سنتی جدید می‌کنند.
شبکه‌های عصبی GAN
انواع بازی‌های آموزشی تولیدکننده-تشخیص‌دهنده اجازه می‌دهند AIها برای ایجاد اثرات هنری انسانی تلاش کنند. تولید موسیقی، نقاشی و حتی طراحی لباس از همین رویکرد بهره می‌برند.
چالش‌های چشمگیر آموزش خلاقیت به مسائل هوش مصنوعی
منتقل نمودن خلاقیت به یک سیستم رایانه‌ای با وجود پیشرفت‌های متعدد، هنوز با کاستی‌های جدی مواجه است.
نامشخص بودن تعریف خلاقیت
مطالعه در کشورهای مختلف نشان می‌دهد خلاقیت بسته به باورها، بت‌ها و فرهنگ‌های متعدد می‌تواند تعریف‌های گوناگونی داشته باشد. این عدم قطعیت چارچوب کاری جهت آموزش «AI خلاقیت» را کمی پیچیده می‌کند.
کپی‌کاری در مقابل خلاقیت اصیل
- AIها بیشتر از داده‌های انسانی یاد می‌گیرند، پس اغلب ایجاد آثار تکراری را مشاهده می‌کنیم.
- طعم اصلی خلاقیت به معنی ساختن ایده‌ای کاملاً تازه و بدون الهام از قبل، چالش است.
- در مقابل، دانش خلاقیت برای آن‌ها به صورت الگویی تغییر یافته است که داده‌ها را پردازش می‌کند.
کاربردهای عمومی هوش مصنوعی خلاقانه
از موسیقی‌سازی تا خوشنویسی، هوش مصنوعی در صنایع ارزشمندی وارد شده که تا چند دهه گذشته فقط مخصوص انسان‌ها بود.
نمونه‌هایی در هنر و مدیا
- تصاویر تولیدی توسط MidJourney که فرضیه «AI و خلاقیت تازه» را تصویب می‌کنند.
- سیستم‌های تولید محتوا مثل Jasper که به طراحان و نویسندگان در کسب و کارهای برخط کمک می‌کنند.
استفاده گسترده در بخش اقتصادی
AIهای خلاق می‌توانند با طراحی استراتژی‌های جدید بازاریابی، آفرهای خرید یا حتی حل معادلات تجاری غیرمعمول، شرکت‌ها را در جهت رشد سوق دهند. این کاربردها فرصت‌های جدیدی برای کسب و کارهای دیجیتال آفرینده است.
آینده «خلاقیت مصنوعی» و دیدگاه فرهنگی
مهندسی و طراحی هوش مصنوعی که بتواند ایده‌های خلاقانه خارج از الگوها تولید کند، به تغییرات جادوییی در ارتباط بین ماشین و انسان می‌انجامد.
تغییر در تعریف بین المللی خلاقیت
اگر AI خلاقیت به خوبی یاد بگیرد، انسان‌ها مجبور به تعریف دوباره هویت خود در مقابل ماشین خواهند شد. بسیاری از دانشگاه‌ها مانند MIT و استنفورد در این کار تحقیقاتی پیش‌گام شده‌اند.
نفوذ فرهنگی و مثال ایرانی
- http://IRoboa.Ai یکی از اولین مراکز تحقیقاتی در ایران است که در زمینه آموزش خلاقیت مصنوعی فعال است.
- همچنین، غزل‌نویسی توسط نرم‌افزارهای هوشمند در جشنواره‌های هنری ماشاهی تهران شروع به ایجاد فراگیری فنون نو کرده است.
چشم‌اندازهای اخلاقی و اجتماعی
آموزش «AI خلاقیت» نه تنها از منظر تکنیکی، بلکه از نظر اخلاقی هم مسایلی دارد که باید شفاف‌سازی شود.
اصول اخلاقی و حقوق هنرمندان
- کسی که یک نقاشی بر اساس ایده‌های AI خلق شود چه حقوقی دارد؟!
- انتقادها از واگذاری تصمیم‌گیری‌های خلاقانه به ماشین삮ک، جایگاه انسان را در آینده خطرناک می‌بینند.
محدودکردن بهره‌برداری
حذف یا دستکاری ناخودآگاه خلاقیت‌های انسانی توسط ماشین، بحثی جدی در کنفرانس‌های جهانی AI خلاقیت است. کشورهایی مثل آلمان و کانادا استانداردسازی مبتنی بر ارزش‌های انسانی را در اولویت قرار داده‌اند.
نتیجه‌گیری و دعوت به فکر کردن
آموزش هوش مصنوعی خلاقیت هم تعهد، هم چالش‌های نوو پیش خود دارد. ولی با توجه به اینکه خلق هنر، نوشتن داستان یا حتی طراحی ساختمان ساخته‌شده توسط AI، هم‌اکنون واقعیتی پذیرفته‌شده است، بایستی سمت تعریف عینی و موضوعی‌تر از «AI و خلاقیت» حرکت کرد. آیا این موضوع دلیلی است بر اینکه بیشتر به این فکر کنیم و در ایران دانش‌پژوهی عمیق‌تری نسبت به مضمون داشته باشیم؟
- در وب‌سایت جام عربی مثال‌های بیشتری از خلاقیت مصنوعی مشاهده نمایید.
- نظر شما چیست: آیا قبول «AI خلاقیت» به زودی به بخشی از زندگی روزمره تبدیل خواهد شد؟