یکی از کارگردانان پرتلاش و با سابقه‌ تئاتر مشهد با رویایی قدیمی و عزمی راسخ، وارد میدانی شد که سال‌هاست بسیاری از فعالان آن را ترک گفته‌اند؛ ساخت یک سالن تئاتر خصوصی، استاندارد و مجهز در مشهد که هر روز اقدامات فرهنگی در آن کم‌رنگ‌تر و سخت‌تر می‌شود.

خبر احداث سالن جدیدی برای تئائر مشهد با ظرفیت ۲۰۰ نفر با طراحی مدرن و امکانات رفاهی کامل برای تماشاگران و فضایی استاندارد برای بازیگران و عوامل اجرایی مدتی است که در فضای خبری مشهد منتشر شده است.

تماشاخانه کربن تا پایان فروردین ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید و قرار است نه تنها مامنی برای اجراهای مستقل بلکه بستری برای تعاملات فرهنگی فراملی و برگزاری جشنواره‌ها باشد.

عبدالله برجسته، کارکردان تئاتر مشهد در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص این اقدام اظهار کرد: به‌عنوان کارگردان تئاتر، نزدیک به ۲۵ سال است که در شهر مشهد فعالیت می‌کنم و در این سال‌ها از نزدیک با چالش‌ها و کمبودهای فضای تئاتری آشنا شده‌ام. از همان ابتدای ورودم به این عرصه، داشتن یک سالن اختصاصی برای اجرای نمایش‌هایم یکی از رویاهای کودکی‌ام بود.

وی ادامه داد: زمانی در مشهد نه سالن‌های تئاتر به تعداد کافی وجود داشتند و نه تماشاگران پرشور، اما به مرور سالن‌ها شکل گرفتند و مخاطبان تئاتر نیز افزایش یافتند. با این‌حال امروز که این شهر دارای تماشاگران وفادار است، کمبود سالن‌های استاندارد همچنان یک دغدغه جدی محسوب می‌شود. از آنجا که نهادهای دولتی در این حوزه سرمایه‌گذاری نمی‌کنند، بخش خصوصی وارد عمل شده است و من نیز تصمیم گرفتم سهمی در ارتقای فضای تئاتری شهر داشته باشم.

این کارگردان با اشاره به مشکلات سالن‌های تئاتر مشهد گفت: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات سالن‌های تئاتر در مشهد، نبود امکانات رفاهی مناسب برای مخاطبان است. صندلی‌های نامناسب، تهویه غیراستاندارد و سایر کمبودهای زیرساختی باعث شده‌اند که تجربه تماشای نمایش برای مخاطب چندان دلچسب نباشد.

برجسته افزود: وقتی فردی بلیت نمایش تئاتر را خریداری می‌کند، انتظار دارد که حداقل استانداردهای رفاهی برای او فراهم باشد. به همین دلیل در طراحی و ساخت این سالن، تمام تمرکزم را روی رفاه تماشاگران گذاشتم تا از لحظه ورود تا پایان نمایش، احساس راحتی و رضایت داشته باشند. این سالن با ظرفیت ۲۰۰ نفر مجهز به صندلی‌های استاندارد، سیستم تهویه مناسب و طراحی فضایی مطلوب است.

وی همچنین به شرایط پشت صحنه این سالن اشاره کرد و گفت: علاوه بر این همواره شاهد بوده‌ایم که هنرمندان تئاتر در پشت صحنه با فضاهای تنگ و تاریک مواجه هستند. در طراحی این سالن تلاش شده است که پشت‌صحنه‌ای مناسب و مجهز به حیاط خلوت برای استراحت بازیگران و عوامل نمایش در نظر گرفته شود تا بتوانند در آرامش کامل برای اجرا آماده شوند. همچنین استانداردهای لازم در ابعاد صحنه، مسیرهای ورود و خروج مخاطبان و سایر بخش‌های سالن نیز رعایت شده است.

این کارگردان در خصوص ویژگی‌های فنی این سالن عنوان کرد: نکته مهم دیگر این است که این سالن یک سازه کاملاً پیش‌ساخته و سبک با ساختار پیچ و مهره‌ای است که در صورت نیاز، قابلیت جابه‌جایی و احداث در مکانی دیگر را دارد. در ساخت آن نیز از متریال‌های درجه‌یک استفاده شده تا علاوه بر زیبایی و استحکام، عایق مناسبی برای صدا، گرما و حرارت باشد.

برجسته با تأکید بر اهمیت استانداردسازی سالن‌های تئاتر گفت: طبیعتاً با گذر زمان، سالن‌های تئاتر نیز باید به‌روزرسانی و استانداردسازی شوند؛ موضوعی که متأسفانه در بسیاری از شهرهای ایران از جمله مشهد مورد توجه قرار نمی‌گیرد و یکی از دلایل آن مشکلات اقتصادی است. اما ورود تکنولوژی‌های جدید این امکان و ضرورت را فراهم می‌کند که سالن‌ها را مدرن‌تر و مجهزتر کنیم.

وی بیان کرد: این سالن نتیجه سال‌ها تجربه و مشاهدات من از سالن‌های تئاتر در ایران و کشورهای دیگر است. تلاش کردم تا حد توان، آن را به استانداردهای لازم نزدیک کنم، هرچند ممکن است همچنان دارای کاستی‌هایی نیز باشد.

برجسته تاکید کرد: در مرحله نخست این سالن با هدف ارائه بهترین تجربه برای مخاطبان تئاتر در مشهد ساخته شده است. اما در ادامه برنامه‌هایی برای برگزاری جشنواره‌ها و ایجاد تعاملات بین‌المللی نیز داریم تا سهمی در ارتقای جایگاه فرهنگی این شهر داشته باشیم. این سالن تا پایان فروردین‌ماه افتتاح خواهد شد و امیدوارم بتواند گامی مؤثر در بهبود فضای تئاتر مشهد باشد.

انتهای پیام

این دانش‌آموخته تئاتر در گفتگو با ایسنا توضیحاتی درباره این سازمان و مزایای عضویت در آن ارایه و تاکید کرد: فرصت‌ها و موقعیت‌های همکاری‌های بین‌المللی به حدی زیاد است که باور نکردنی است.

او همچنین ابراز امیدواری کرد که ایران به صورت سازمانی، عضویتی رسمی در این انجمن داشته باشد و گفت: پیش از این هیچ نامی از ایران در این سازمان نبود و خوشحالم این افتخار نصیبم شد که در این زمینه سهم کوچکی داشته باشم.

خطیب‌زاده که دانش‌آموخته تئاتر از دانشکده هنرهای زیباست، در آغاز با ارایه پیشینه‌ای کوتاه درباره این سازمان یادآوری کرد: انجمن I.D.E.A (انجمن بین‌المللی تئاتر/درام و آموزش) سال ۱۹۹۲ در کشور پرتغال تأسیس شد. در حالی که سازمان‌های بین‌المللی دیگری مانند «آی تی آی»، یونیما (اتحادیه جهانی نمایشگران عروسکی) و «استیج» (مرکز بین‌المللی حمایت از تئاتر کودک و نوجوان) در زمینه آموزش فعالیت‌هایی داشتند، تأسیس این اتحادیه به منظور برجسته کردن اهمیت آموزش در حوزه هنرهای نمایشی صورت گرفت.

او با اشاره به شعار این سازمان با این مضمون که «ما نماینده تئاتر/درام و آموزش در سطح جهانی هستیم» افزود: با توجه به این شعار، این مرکز تلاش می‌کند تا در سراسر جهان با برگزاری همایش‌ها، انتشارات، پروژه‌ها، تحقیقات، برنامه‌های Young IDEA بخش جوانان، کنگره‌ها و کنفرانس‌ها و همکاری‌های بین‌المللی، بستری جهانی برای تبادل نظر، ترویج و حمایت از تئاتر/درام و آموزش در مدارس، جوامع و تمامی عرصه‌های فعالیت فراهم کند.

خطیب‌زاده اضافه کرد: در حال حاضر ۹۰ کشور عضو این سازمان هستند. از آنجایی که من علاقه بسیار زیادی به تحقیق و آموزش دارم و سابقه حضور در کنفرانس‌ها، نگارش مقاله و سخنرانی در سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای مختلف را دارم و به مدت ۱۲ سال در امر تدریس فعال بوده‌ام و این مرکز را می‌شناختم، تصمیم گرفتم برای عضویت در آن اقدام کنم.

او با ارایه توضیحاتی درباره روند عضویت خود در این سازمان ادامه داد: بعد از فعالیت‌های اخیرم در زمینه آموزشی، تصمیم داشتم تا عضو یک سازمان بین‌المللی شوم و بتوانم فعالیت‌های آموزشی خود را گسترش دهم. بنابراین با شناختی که از قبل از این سازمان داشتم، اقدام به عضویت کردم. مدارک خود را به طور کامل به زبان انگلیسی برای کمیته اصلی ارسال کردم، شامل: رزومه کامل (رزومه بین‌المللی آموزشی و پژوهشی)، فرم رسمی ثبت‌نام، مدرک زبان آیلتس، ویدیویی از تدریس، پاسپورت و … و یک ماه بعد در تاریخ ۸ فوریه ۲۰۲۴، آفیسرهای سازمان از کشورهای مختلف در جلسه‌ای در زوم برگزار کردند و به عضویت رسمی من رأی دادند.

این مدرس تئاتر درباره عملکرد این سازمان نیز توضیح داد: باید بگویم که این سازمان برای پیشبرد آموزش تئاتر در دنیا، در طول سال کنفرانس‌هایی در کشورهای مختلف برگزار می‌کند، چه حضوری و چه آنلاین که می‌توانیم با ارسال پروپوزال در آن‌ها شرکت کنیم. همچنین، هر فصل و ماه خبرنامه رسمی منتشر می‌شود که اعضا می‌توانند مقالات، گزارش‌ها و اخبار فعالیت‌های خود را به اشتراک بگذارند. ما(اعضا) همچنین می‌توانیم برگزارکننده فستیوال‌های تئاتر در سطح بین‌المللی باشیم یا ورکشاپ/کنفرانس‌هایی برای تمامی اعضا به صورت آنلاین/آفلاین برگزار کنیم. اگر ایده‌ای آموزشی داشته باشیم، می‌توانیم آن را با سازمان به اشتراک بگذاریم و پس از بررسی، اجرایی کنیم و …

او در پاسخ به اینکه عضویت در این مرکز چه مزایایی برای تئاتر کشور دارد؟ گفت: من همیشه می‌گویم که بودن در یک جامعه جهانی، خود، اعتبار محسوب می‌شود. سایر کشورها ما را به رسمیت می‌شناسند و می‌توانیم به‌طور حرفه‌ای از فعالیت‌های خود بگوییم. می‌توانیم پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های ملی و میهنی خود را به کشورهای دنیا نشان دهیم و حرفی برای گفتن داشته باشیم. وقتی در طول سال جشنواره، کنفرانس، کارگاه و رویدادهای پژوهشی و آموزشی وجود دارد، چرا ما سهمی نداشته باشیم؟

خطیب‌زاده اضافه کرد: باید به نکته‌ای اشاره کنم؛ ماه گذشته، فراخوان ارسال مقاله و گزارش فعالیت‌ها برایم ارسال شد. با توجه به اینکه تاکنون ایران هیچ سهمی در این سازمان نداشت، تلاش کردم تا بالاخره نامی از ایران آورده شود. بنابراین دو گزارش به زبان انگلیسی نوشتم؛ یکی درباره یک پرفورمنس بینارشته‌ای که خروجی آموزشی پرفورمنس من و شاگردانم در موسسه هنر هفتم تهران بود و با همکاری گروه تئاتر نارنجی سجاد آقابابایی در فضای باز کاخ سعدآباد اجرا شد و دیگری فعالیت‌های آموزشی موسسه هنرهای نمایشی سودای هنر لاهیجان با مدیریت استاد فاطمه علی‌پرست بود. خوشبختانه در ماه مارس ۲۰۲۵، این دو فعالیت در خبرنامه رسمی سازمان در صفحات ۲۱-۲۲-۲۳ به چاپ رسید.

وی ادامه داد: جالب است که گزارش‌های ماه مارس به کشورهای ایران، استرالیا، چک و ایسلند اختصاص پیدا کرد و این افتخار بزرگی برای من بود که در یادآوری نام ایران سهم کوچکی داشته‌ام. در نهایت باید بگویم که عضویت رسمی و سازمانی ایران در این ارگان می‌تواند تأثیر مثبت و مؤثری در دیپلماسی فرهنگی و هنری کشورمان داشته باشد.

خطیب‌زاده در پاسخ به اینکه آیا این عضویت می‌تواند به همکاری‌های مشترک یا ارتقای امکانات آموزشی منجر شود؟ نیز گفت: صددرصد! باور کنید که فرصت‌ها و موقعیت‌های همکاری‌های بین‌المللی به حدی زیاد است که باور نکردنی است. هم‌اکنون من فقط یک عضو انفرادی هستم، اما امیدوارم در آینده ایران بتواند به صورت سازمانی مانند یونیما، اسیتژ و … عضویت رسمی داشته باشد. در زمینه آموزش هنرهای نمایشی، هر برنامه‌ای که داشته باشید، مطمئناً می‌تواند بستری برای همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه باشد؛ از اعزام مدرس بگیرید تا دعوت از اساتید درجه یک. از برگزاری کارگاه‌های آموزشی و کنفرانس‌های راهگشا گرفته تا برگزاری فستیوال‌ها و رویدادهای قابل توجه. از دریافت بودجه‌های بین‌المللی گرفته تا ارتقای آموزش هنرهای نمایشی در ایران. فقط باید همت کرد و اقدام نمود، با وجود تمام موانع و مشکلات. من به سهم خودم سعی کردم این امر را پوشش دهم و امیدوارم برای بحث سازمانی حمایت‌های لازم صورت بگیرد. ما باید اقدامات جدید و بدیعی برای پیشبرد آموزش تئاتر در کشورمان و در دنیا انجام دهیم. به قول جووانی پاپینی Giovanni Papini نویسنده و شاعر ایتالیایی: «اگه چیزی رو می‌خوای که هیچ وقت نداشتی، باید کاری کنی که هیچ وقت نکردی».

انتهای پیام

به گزارش ایسنا، تعطیلات سال نو به پایان رسید و سینمای ایران در دو هفته تعطیلی نوروز با ۸۶ هزار مخاطب و فروش ۸۰ میلیارد تومان به کار خود پایان داد، در حالی که اکران فیلم‌های نوروزی در تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ با ۸۸ هزار مخاطب و فروش ۶۱ میلیارد تومان به پایان رسیده بود.

کاهش ۲ هزار نفری مخاطب نسبت به سال گذشته در ایام‌ نوروز در حالی بوده که اکران نوروزی امسال با تنوع ژانرهای مختلف اعم از کمدی، تاریخی، اجتماعی، دفاع‌مقدس، انیمیشن و فیلم کودک همراه بود و چنانچه پیش از ایام نوروز قیمت بلیت سینماها افزایش پیدا نمی‌کرد، احتمالا میزان فروش هم در این مدت نسبت به سال گذشته افت پیدا می‌کرد.

محمدرضا صابری -دبیر انجمن سینماداران- در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از وضعیت فروش فیلم‌ها و کاهش مخاطب در تعطیلات نوروز ۱۴۰۴ بیان کرد: اولین نکته‌ای که باعث افت فروش سینماها در ایام‌ نوروز امسال شد، تقارن ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر با آغاز سال جدید بود که در فروش تاثیر زیادی داشت. در چهار روز اول ایام نوروز تمامی سینماها به دلیل ایام سوگواری تعطیل بودند و قطعا تمامی فیلم‌ها چهار روز از فروش خود را از دست دادند. بسیاری از سینماهایی که ما خودمان مدیریتش را برعهده داریم دقیقا از تاریخ پنجم فروردین‌ماه فعالیت‌ خود را آغاز کردند.

او افزود: پیش‌بینی ما این بود که با توجه به تنوع ژانرها در اکران نوروزی امسال تمام فیلم‌ها از فروش بسیار بالایی برخوردار باشند اما این اتفاق نیفتاد.

صابری در مورد میزان فروش تهران نسبت به سایر شهرها در ایام‌ نوروز نیز گفت: به نسبت سال گذشته در برخی سینماها – باوجود اینکه از چهار فرودین ماه سینماها را باز کردیم – در تهران فروش بهتری نسبت به سایر شهرها داشتیم که شاید دلیل آن همزمانی ماه رمضان با تعطیلات نوروز و سفر نکردن برخی از مردم باشد.

تاثیر التهابات سیاسی و اقتصادی کشور در فروش نوروزی فیلم‌ها

در این‌ زمینهمیثم نورانی -مدیر شرکت پخش فیلمیران– نیز در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: یک بخش از فروش ضعیف امسال نسبت به سال گذشته به ماه رمضان مربوط می‌شود چون به هرحال شب‌های قدر و تعطیلی سینماها در فروش‌ تاثیر داشتند.

وی ادامه داد: البته هر سال فروش سینماها در ماه رمضان با یک کاهش روبه‌رو است، اما امسال آغاز سال جدید با تعطیلی سینماها همراه شد که این موضوع در افت فروش بی‌تاثیر نبود. ضمن اینکه اگر در حالت عادی هم یک فیلم فروش داشته‌ باشد، وقتی با تعطیلی سینماها مواجه شود در فروش افت می‌کند و چنانچه بخواهد به ریتم فروش برگردد زمان‌بر خواهد شد؛ حالا تصور کنید امسال یک فیلم در اوج فروش با تعطیلی چهار روزه روبه‌رو شده و اوج فروش روزهای اول عید را از دست داده است.

نورانی بیان کرد: به نظرم نکته دیگر در افت‌ فروش امسال اظهارنظرهای دونالد ترامپ و التهابات سیاسی بود که در کشور اتفاق افتاد. هرچند از نظر بنده هیچ جنگی اتفاق نمی‌افتد اما به هر ترتیب همین اظهارنظرهای بار روانی بر افکار عمومی خواهد داشت و این در فروش سینماها هم بی‌تاثیر نیست، زیرا مردم به خاطر استرس دیگر حوصله تماشای فیلم را ندارند.

او در ادامه بر التهابات بازار ارز و طلا به عنوان عامل دیگر در فروش ضعیف سینما اشاره کرد و افزود: به نظرم شاید شرایط اقتصادی کشور به ویژه نوسانات بازار دلار و طلا هم در این افت فروش تاثیرگذار بوده باشد، به هرحال بخشی از جامعه و سرمایه‌های آن‌ها درگیر این نوسانات می‌شود و همین امر ممکن است آرامش روانی افراد را بر هم بزند و دیگر زمانی برای تماشای فیلم‌ نگذارند.

افزایش قیمت بلیت سینما قبل از عید اشتباه بود

وی با اشاره به افزایش قیمت بلیت سینماها و تاثیر آن در فروش فیلم‌ها نیز تصریح کرد: افزایش قیمت بلیت همیشه بر فروش تاثیر می‌گذارد و در ابتدا مردم نسبت به قیمت‌ها مقاومت دارند و از این رو خرید بلیت‌ها با کاهش روبه‌رو می‌شود و تا مردم به قیمت جدید عادت کنند چندماه زمان می‌برد. اگر قبل از جشنواره فیلم فجر افزایش قیمت بلیت سینما را داشتیم قطعا تا شب عید مردم نسبت به قیمت‌ها عادت می‌کردند، ما هم بر روی این موضوع تاکید داشتیم اما مسئولین نپذیرفتند و اگر این اتفاق می‌افتاد قطعا شاهد فروش بهتری در نوروز بودیم.

مدیر شرکت پخش فیلمیران با بیان اینکه «امسال بخاطر تنوع ژانر فیلم‌ها فروش سینماها بهتر می‌شود» یادآور شد: افزایش قیمت بلیت سینماها برای مردم جا نیافتاده و شک‌ نکنید برخی سینماها پس از عید قیمت‌ها را شناور می‌کنند زیرا سینمادار هم متوجه شد که افزایش قیمت باعث‌ کاهش فروش شده است. اگر این روند ادامه داشته باشد تا یکی دو ماه آینده قیمت‌ها جا می‌افتد، مردم به سینما می‌روند و دوباره فروش بالا می‌رود.

او در خصوص اینکه آیا اکران نوروزی امسال تحت تاثیر تغییر دولت‌ قرار گرفته است، تصریح کرد: به‌ نظرم تغییر دولت‌ تاثیری نداشته و امسال اتفاقا فیلم‌ها نسبت به سال پیش قوی‌تر هم بود و فراموش نکنیم بسیاری از این فیلم‌ها در سال گذشته ساخته شده بودند. البته سیاست سازمان سینمایی هم خیلی تغییری نداشته زیرا تازه مدیریت جدید روی کار آمده و می‌توان اکران نوروزی امسال را با ایام نوروز ۱۴۰۵ مقایسه کرد.

نورانی در پایان در مورد تفاوت فروش سینماها در ایام نوروز امسال در تهران نسبت به شهرستان‌ها گفت: تقریبا می‌توان گفت اکران تهران و شهرستان‌ها تغییر آنچنانی نداشته و اختلافی هم نسبت به سال پیش وجود ندارد. شاید یک اختلاف ده درصدی در فروش‌ها وجود داشته باشد که الان طبیعی است.

بیشتر بخوانید:

ناکامی گیشه سینماها در اکران نوروزی!؟

انتهای پیام